“
”
Arcangelo III is vervaardigd tijdens, en houdt nauw verband met de isolatie van de coronacrisis.
Arcangelo III is vervaardigd tijdens, en houdt nauw verband met de isolatie van de coronacrisis.
Halverwege de jaren negentig veroverde Belgische beeldhouwer Berlinde De Bruyckere de kunstwereld met polyester afgietsels van creperende en verminkte paarden, bekleed met paardenhuid. Sindsdien richt de in 1964 in Gent geboren kunstenaar zich op het menselijk lichaam dat ze, vervormd, verminkt en steevast gezichtsloos, opbouwt uit afzonderlijke afgietsels in gekleurde was. Het gaat hier veelal om gruwelijke wezens die onbehaaglijk realistisch ogen en die, geketend aan een staak, slap hangend over een tafel of gevangen in een kast, een mengeling van afgrijzen en mededogen oproepen.
Als dochter van een slager en met een jarenlang verblijf op een door nonnen geleide kostschool is De Bruyckere van kinds af aan vertrouwd met de aloude thema’s van lijden en dood, zowel in fysieke als geestelijke zin. De Bruyckere is niet gelovig, de kunstgeschiedenis, mythologie en religieuze geschriften vormen de bron waaruit ze put voor verhalen en beelden die uitdrukking geven aan fysieke en emotionele pijn en troost.
Met de engelenfiguur Arcangelo III grijpt De Bruyckere terug op een vroeg motief in haar werk. De verstikkende laag kleurige dekens die destijds haar naakte figuren grotendeels aan het oog onttrok, heeft ze nu vervangen door een zwaar hangende mantel van in was afgegoten dierenhuid. Op z’n tenen reikt deze al hoog op een sokkel boven ons zwevende figuur naar de hemel terwijl het lichaam zich licht vooroverbuigt, als het ware, richting ons, de kijker. De kunstenaar verbeeldt met Arcangelo III het verbond tussen hemel en aarde en creëert zo een hedendaags symbool van troost en verzoening.
Arcangelo III is vervaardigd tijdens, en houdt nauw verband met de isolatie van de coronacrisis. De engelenfiguur behoedt voor een eenzaam bestaan en, nog belangrijker, een eenzame dood. De Bruyckere begon rond het concept van ‘de engel’ te werken nadat de Belgische krant De Standaard haar in 2020 vroeg welk kunstwerk ze in quarantaine bij zich zou willen hebben. Ze koos Cristo morto sorretto da un angelo (1502-1510) van Giorgione: ‘Plots zie ik geen Christus meer in dat dode lichaam. Ik zie vooral de engel, die met zijn veel te kleine, frêle handen het dode lichaam vasthoudt,’ zo vertelt ze de krant. ‘De engel is een archetype, is oerarchaïsch en toch dringt hij ons persoonlijk leven binnen.’
Arcangelo III werd aangekocht met steun de VriendenLoterij naar aanleiding van de tentoonstelling Engelenkeel die tussen 10 februari en 3 oktober 2021 te zien was in het Bonnefanten.
Berlinde De Bruyckere, Arcangelo III, 2020
Objectnummer: 1006578
Was, hout, dierlijk haar, metaal, epoxy, 300.5 x 61 x 67 cm
Collectie Bonnefanten, verworven met steun van de VriendenLoterij
Fotograaf: Peter Cox