Melati Suryodarmo: I am a Ghost in My Own House - BACA Winnaar

Suryodarmo is een veelzijdige kunstenaar, maar ze onderscheidt zich vooral met haar indringende performances. Ze vertolkt in haar werk scherpe politiek-maatschappelijke inzichten in een poëtische, lijfelijke beeldtaal.

Te zien van 12.06.2022 t/m 30.10.2022

Opening: zondag, 12 juni 15:00 uur, met performances van en door de kunstenaar.

Het Bonnefanten presenteert Melati Suryodarmo (1969, Surakarta, Indonesië) als elfde winnaar van de Bonnefanten Award for Contemporary Art (BACA). Op 12 juni opent in het museum I am a Ghost in My Own House, Suryodarmo’s eerste grote solotentoonstelling in Europa en Nederland. Suryodarmo is een veelzijdige kunstenaar, maar ze onderscheidt zich vooral met haar indringende performances. Ze vertolkt in haar werk scherpe politiek-maatschappelijke inzichten in een poëtische, lijfelijke beeldtaal. De toekenning van de BACA aan haar, vormt voor het Bonnefanten een welkome aanleiding om Melati Suryodarmo voor te stellen aan het Nederlandse publiek en eer te bewijzen aan een van de pioniers van de perfomancekunst. Tijdens de openingsdag vinden er twee performances plaats, de vier uur durende performance Transaction of Hollows en gelijktijdig de performance Sweet Dreams Sweet. Één week later, op 19 juni voert Suryodarmo zelf nog de performance I am a Ghost in My Own House op.

I am a Ghost in My Own House

De titel van de tentoonstelling komt van Suryodarmo’s gelijknamige twaalf uur durende performance. Tijdens deze performance verpulvert ze twaalf uur lang met een stenen vijzel houtskool en put ze zichzelf letterlijk uit, maar tegelijkertijd ook het energiepotentieel van de houtskool. Suryodarmo ziet daarom ook de houtskool als de symboliek voor een levenscyclus met onvermijdbaar de dood aan het einde.

“Voor Suryodarmo symboliseert het verpulveren van de houtskool haar vermoeidheid en de fysieke uitputting, die gepaard gaan met haar ontworteld zijn en met haar terugkeer naar Indonesië na een jarenlang verblijf in Duitsland. Vandaar de titel I am a Ghost in My Own House.” - Philippe Pirotte, gastcurator

^{Melati Suryodarmo, I am a Ghost in My Own House, 2012
Photo Courtesy of the artist.  Photo: Riki Zoelkarnain}

De werken in de tentoonstelling laten de veelzijdigheid zien van haar kunstenaarschap. Zo kom je naast performances ook video-installaties, fotografie en tekeningen tegen. Suryodarmo laat zich voor haar andere werken ook inspireren door haar langdurige performances, waarbij de focus op haar lichaam en de omgang met of het vormgeven van de tijd, belangrijke elementen zijn.  

Ze beschouwt haar lichaam als een archief en landschap, haar connectie met de wereld. Haar lichaam is haar vertrouwde toevluchtsoord dat een grotere constante is dan om het even welke fysieke ruimte. Tijd is essentieel in haar werk en de beleving ervan, omdat de performer, het publiek en de ruimte erdoor worden getransformeerd. Door de duur, traagheid, observatie, introspectie en interactieve aspecten van het werk, probeert ze de korte concentratieboog van ons individuele, passieve consumentisme te overschrijden.

Melati Suryodarmo

Suryodarmo studeerde aan de Hochschule für Bildende Künste Braunschweig in Duitsland. Door een toevallige ontmoeting komt ze in aanraking met de befaamde Anzu Furukawa en studeert er butoh (een vorm van Japans theater waarin verschillende disciplines en technieken terugkomen zoals dans, performance en beweging), om vervolgens lessen performancekunst bij de gerenommeerde Marina Abramović te volgen.
Suryodarmo’s performances passen bij haar eigen ideeën en culturele achtergrond en gaan over de relatie tussen het menselijk lichaam, de bepalende culturele tradities waartoe het lichaam behoort en de context waarin het leeft. Ze richt zich op concepten als thuis, spiritualiteit, familie en persoonlijke geschiedenis en verweeft die met socio-politieke, activistische en vooral feministische ideeën. Deels als gevolg van politieke en genderdiscriminatie is haar werk lang over het hoofd gezien. Suryodarmo is door haar onvermoeibare inspanning om verbindingen te leggen tussen de kunst en kunstenaars en de samenleving, een sleutelfiguur in de Indonesische culturele wereld geworden. En hoewel haar naam inmiddels ruimschoots is gevestigd en breed erkenning geniet in Zuidoost-Azië en ook daarbuiten, heeft haar praktijk zich vreemd genoeg niet uitgedrukt in een groot aantal internationale prijzen of solotentoonstellingen.

In samenspraak met laureaat Melati Suryodarmo is Philippe Pirotte (1972, België) gekozen als gastcurator voor de tentoonstelling in het Bonnefanten.  Pirotte is kunsthistoricus, curator, criticus en decaan van de Staatliche Hochschule für Bildende Künste Städelschule en van Portikus, een toonaangevend centrum voor hedendaagse kunst in Duitsland en daarbuiten.

Publicatie

Bij I am a Ghost in my Own House verschijnt een uitgebreide monografische publicatie. Deze publicatie is gevuld met beelden van Suryodarmo’s oeuvre en essays van auteurs als Michelle Antoinette, Philippe Pirotte, Hendro Wiyanto en Catherine Wood.

Bonnefanten Award for Contemporary Art – BACA

De BACA is de belangrijkste Nederlandse internationale prijs voor kunstenaars uit andere geo-culturele regio’s en wordt in 2022 voor de elfde keer uitgereikt. De oriëntatie op verrassende, onderbelichte kunstpraktijken die de geografische en/of culturele grenzen van de dominante Westerse canon overschrijden dan wel erbuiten liggen, past bij het profiel van het Bonnefanten. Het museum kiest er bewust voor om actief samen te werken met kunstenaars en curatoren, die de diversiteit van de programmering en collecties van het museum versterken en onderstrepen.

De jury van deze editie bestaat uit (in alfabetische volgorde): Sadiah Boonstra, onafhankelijk curator en cultuurhistorica woonachtig in Jakarta, Indonesië; Zoe Butt, artistiek directeur Factory Contemporary Arts Centre, Ho Chi Minh City, Viëtnam; Rhana Devenport, directeur Art Gallery of South Australia, Adelaide, Australië; Stijn Huijts, directeur Bonnefanten, Maastricht, Nederland; Victoria Noorthoorn, directeur Museo de Arte Moderno de Buenos Aires, Buenos Aires, Argentinië; Alia Swastika, directeur Jogja Biennale Foundation, Yogyakarta, Indonesië.

Noot voor pers: voor meer informatie en beeldmateriaal kunt u contact opnemen met Justin Livesey via pressoffice@bonnefanten.nl of +31 (0)6 53 22 68 16

Hoofdbeeld: Melati Suryodarmo, Transaction of Hollows, performed at Lilith Performance Studio, Malmø, 2012. Courtesy of the artist. Photo: Petter Petterson